| 
 เครื่องมือที่ง่าย แต่มีความสำคัญอย่างมาก ในการเข้าใจตนเอง/ องค์กร เพื่อการปรับปรุงพัฒนาด้วย 2 เครื่องมือ ได้แก่ SWOT Analysis และ TOWS Matrix
1) SWOT Analysis คือ เครื่องมือวิเคราะห์ "สภาพความเป็นจริง" ของสิ่งที่วิเคราะห์ เช่น วิเคราะห์ตนเอง หรือ องค์กร ก็ได้ ประกอบด้วย
1.1 ปัจจัยภายใน (ตน/ องค์กร)
ปัจจัยภายในตนเอง เช่น ความรู้ ระดับการศึกษา ประสบการณ์ เทคนิค ความสามารถเฉพาะ วิชาชีพเฉพาะ บุคลิกภาพ อุปนิสัยกับงาน ทักษะทางภาษา ทักษะทางเครื่องมือต่าง ๆ ภาวะผู้นำ ทักษะการแก้ไขปัญหา ความอดทน ทักษะนักการเจรจาต่อรอง เป็นต้น
และ พิจารณา ทีละประเด็น อะไรเป็นบวก จะเป็นจุดแข็ง (Strengths: S) อะไรเป็นลบ เป็นจุดอ่อน (Weaknesses: W) เช่น มีความรู้ที่ดี เป็นจุดแข็ง แต่พึ่งจบใหม่ ประสบการณ์ในงานเป็นจุดอ่อน เป็นต้น
ถ้าเป็นองค์กร ก็พิจารณาในด้านต่าง ๆ เช่น ขนาดองค์กร ประสบการณ์ขององค์กร การเติบโต ส่วนครองตลาด ลักษณะของสินค้า/ บริการที่มี ทีมผู้บริหาร ชื่อเสียงองค์กร เงินทุน ความเข้มแข็งทางการเงิน เทคโนโลยีในองค์กร ศักยภาพการผลิต และ ขนส่ง การทำตลาด ความสามารถในการขาย เป็นต้น
1.2 ปัจจัยภายนอก (ตน/ องค์กร)
ตนเองมีสิ่งแวดล้อมภายนอกตน ที่มีผลกระทบในงานอะไรบ้าง เช่น ลักษณะงาน กระบวนการทำงาน นโยบายองค์กร วัฒนธรรมองค์กร สถานที่ทำงาน การเดินทาง ความพร้อมวัสดุอุปกรณ์ เพื่อนร่วมงาน ลูกน้อง หัวหน้า ลูกค้า คู่ค้าธุรกิจ คู่แข่งขัน สภาพการตลาด เป็นต้น
และ พิจารณาประเด็นต่าง ๆ อะไรเป็นบวก จะเป็นโอกาส (Opportunities: O) อะไรเป็นลบจะเป็นอุปสรรค (Threats: T) นั่นเอง
และ หากมองที่องค์กร จะหมายถึงสิ่งแวดล้อมภายนอกองค์กรที่เกี่ยวข้องกับงาน ได้แก่ เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม การเมือง กฎหมาย เทคโนโลยี ประชากรศาสตร์ อุตสาหกรรมที่ดำเนินการอยู่ ผู้ประกอบการที่เป็นคู่แข่งทั้งทางตรง และ ทางอ้อม กลุ่มเป้าหมาย และ ตลาดการค้า เป็นต้น
เมื่อมีการพิจารณาปัจจัยต่าง ๆ ที่สำคัญ (ตนเอง/ องค์กร) ครบแล้ว ก็จะเป็นการสรุปเพื่อ
- การพัฒนาจุดแข็ง
- การพยายามลดจุดอ่อนตัวเอง
- การไม่ปล่อยโอกาสใกล้ตัว
- การหลีกเลี่ยงอุปสรรค
อย่างไรก็ตาม การทำ SWOT นั้นเป็นการ "วิเคราะห์" ให้รู้ว่า ตนเอง/ องค์กร เป็นเช่นไรเท่านั้น จึงต้องมี TOWS ด้วย
2) TOWS Matrix คือ TOWS Matrix เป็น "เครื่องมือ" ในการวางกลยุทธ์ ที่ต่อเนื่องจากการได้ S, W, O, T จาก SWOT มาแล้ว โดยการจับคู่ เป็นตารางเกิด SO, ST, WO, WT
* SO = การนำจุดแข็งมาใช้ควบคู่กับโอกาส
เมื่อใดที่จุดแข็ง ปัจจัยภายในของเรา มีโอกาสที่ดีด้วย ให้เร่งทำกลยุทธ์ที่เสริมกัน เช่น องค์กรต้องการพัฒนาแผนกใหม่ การตลาด Online และ เรามีความรู้ จึงเป็นการเสริมแรงที่เราสามารถขอโอกาสในการเติบโตนั้น เป็นต้น หรือ องค์กรมีจุดแข็งในการส่งออก ก็มองหาโอกาสที่ดีของประเทศที่มีการเปิดกว้าง เติบโตในการเปิดการค้าระหว่างประเทศ
* ST = การนำจุดแข็งมาช่วยเราหลีกเลี่ยงอุปสรรค
เป็นการใช้จุดแข็งปิดอุปสรรค เช่น เรามีจุดแข็งด้านภาษาอังกฤษ แต่สังคม/ ที่ทำงานไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับภาษาอังกฤษ ก็พัฒนาจุดแข็งให้ชัดจนค่อย ๆ เป็นผู้เชี่ยวชาญที่คนอื่น ๆ ยอมรับ เป็นต้น หรือ องค์กรมีสินค้าอาหารเสริมที่มีคุณภาพชั้นนำ แต่ตลาด ตปท ที่เข้าไปยังไม่เป็นที่ยอมรับ ก็ใช้กลยุทธ์เร่งสร้างฐานตลาดเพื่อเปลี่ยนเป็นผู้นำตลาดก่อนใครในอนาคต
* WO = การหาโอกาสเพื่อลบจุดอ่อนของตนเอง
เป็นการแก้ไขจุดอ่อนด้วยโอกาสที่ได้รับ เช่น เราเป็นคนขาดทักษะการสื่อสาร และ ความเป็นผู้นำ แต่มีหลักสูตรมากมายที่เปิดสอนฟรี และ องค์กรสนับสนุนโครงการพัฒนาตน จึงรีบเข้าฝึกอบรมดังกล่าว หรือ องค์กร เช่น องค์กรไม่เคยขายสินค้า delivery เลย แต่โอกาสตลาดที่เติบโตสูงกว่าค้าขายปกติ ดังนั้นองค์กรจึงไม่ควรตกขบวนจากโอกาสที่มาโดยค่อย ๆ ทำไป
* WT = การป้องกันหลีกเลี่ยงอุปสรรคที่จี้จุดอ่อนเรา
กลยุทธ์ WT นี้ แตกต่างจากจาก 3 สถานการณ์ที่ผ่านมา จะเป็นลักษณะที่เรามีจุดอ่อน และ สิ่งนั้นก็เชื่อมตรงกับอุปสรรคที่เกี่ยวเนื่องด้วยเช่นกัน จึงเป็นลักษณะที่พยายามทรงตัวไม่ให้แย่กว่าเดิม เช่น เราไม่เชี่ยวชาญในการเป็นพิธีกรงานใหญ่ และ มีงานที่มีคนทำเรื่องนี้ได้น้อย เราก็ไม่ควรเสนอตนเอง หรือ รอพัฒนาตนได้ในอนาคต เป็นต้น หรือ องค์กร เช่น โรงงานไม่มีทั้งความรู้ และ เครื่องมือที่จะผลิตชิ้นส่วนประกอบบางอย่างในอุตสาหกรรมที่ทำอยู่ ก็ไม่ควรเร่งเสี่ยงลงทุน และ ทำเอง ควรหา Supplier ดีกว่า
ดังนั้น SWOT ตนเอง และ วางกลยุทธ์ TOWS จะทำให้ตนเอง/ องค์กร สามารถทราบสถานการณ์ ณ ขณะนั้น ๆ และ วางกลยุทธ์ที่เหมาะสมได้อยู่เสมอ อะไรที่ดีควรเสริมแรง อะไรที่ร้ายหาโอกาสลดทอน โดยที่สามารถนำไปปรับใช้ได้กับทุกเรื่องในชีวิต และ กับองค์กรในแง่มุมต่าง ๆ ได้เช่นกัน
ท่านล่ะ SWOT ตนเองได้ผลอย่างไร และ มีแนวทางกลยุทธ์ TOWS แล้ว หรือ ไม่?
ด้วยความปรารถนาดี
ผศ.ดร.กฤษฎา ตันเปาว์
23 กรกฎาคม 2564
|
