# 138 พยานและหลักฐานที่เสมือนจริง
26 พฤษภาคม - 1 มิถุนายน 2551
สัตว์เสมือนจริงในภาพยนต์เหมือนจริงจนบางครั้ง บอกไม่ได้ว่าสิ่งที่เห็นคือสิ่งที่มีอยู่จริง มีชีวิตจริง หรือเป็นสิ่งที่ถูกสร้างขึ้นจากเครื่องคอมพิวเตอร์ ในด้านนิยายสืบสวนสอบสวนพยานหรือหลักฐานในที่เกิดเหตุมีความน่าเชื่อถือในระดับหนึ่งเท่านั้น จากตัวอย่างในการ์ตูนเรื่องโคนันหรือคินดะอิจิแสดงให้เห็นแล้วว่าการตีความสิ่งที่เห็นอาจไม่ตรงกับความเป็นจริง ส่วนในภาพยนต์ต่างประเทศจะให้พยานสาบานว่าจะพูดความจริงก่อนให้ปากคำต่อหน้าศาลโดยอาศัยศรัทธาในศาสนามาควบคุมสำนึกของพยาน ศาสนาพุทธมีศีลเบื้องต้นเพียง 5 ข้อ ซึ่ง 1 ในศีล 5 คือห้ามดื่มสุรา แต่ปีใหม่ไทยทุกปีจะมีการเก็บสถิติ 7 วันอันตราย สาเหตุหลักของอุบัติเหตุคือเมาสุราแล้วขับ มีความคิดเห็นหนึ่งจากผู้ทรงคุณวุฒิว่าถ้าปีหน้าไม่จำหน่ายสุราในเทศกาลนี้อีกก็จะมีคนไทยเสียชีวิตในช่วงนี้น้อยลง แต่ผู้เขียนว่าถ้าชาวไทยพุทธมารักษาศีลช่วงปีใหม่ไทยก็คงมีโศกนาฎกรรมจากเมาแล้วขับลดน้อยเช่นกัน และ 1 ในศีล 5 คือห้ามพูดปดก็เกี่ยวข้องกับการให้ปากคำของพยานต่อหน้าศาล ความน่าเชื่อถือของพยานอาจมีน้ำหนักลดลงในปัจจุบัน เพราะปัจจัยภายนอก ความคิดเห็นส่วนตัว ศรัทธาที่มีต่อศาสนา หรือผลประโยชน์ตอบแทน
หลักฐานถูกใช้ประกอบการพิจารณาคดีในชั้นศาลเพื่อชี้ถูกชี้ผิด เช่น ลายนิ้วมือ ภาพจากกล้องวีดีโอวงจรปิด แต่คนบางกลุ่มสามารถสร้างหลักฐานขึ้นมาใหม่ได้ไม่ยาก ไม่ว่าจะเป็นเสียง ภาพถ่าย หรือวีดีโอ เพราะภาพยนต์เรื่องจูลาสสิกปาร์ค หรือสตาวอร์ แสดงให้เห็นแล้วว่าการสร้างสิ่งที่ไม่มีตัวตนให้มีตัวตนในภาพยนต์นั้นทำได้จริง ในละครทีวี หนังโฆษณา หรือภาพยนต์ไทยก็ใช้เทคนิคเหล่านี้อยู่เสมอ คงไม่แปลกถ้าจะมีใครสักคนนำภาพถ่ายของเราไปตัดเอาเฉพาะใบหน้าไปใส่ในภาพถ่ายอีกใบหนึ่ง หรือตัวเราได้ยินเสียงของเราพูดเป็นเรื่องเป็นราวทั้งที่เราไม่เคยพูดเรื่องเหล่านั้นในชีวิต หากมีการนำหลักฐานแบบนี้ไปใช้ในชั้นศาลการปฏิเสธก็คงไม่เป็นผลเท่าใดนัก
การถ่ายภาพ และวีดีโอคลิ๊ปถูกบันทึกได้ง่ายด้วยโทรศัพท์เคลื่อนที่รุ่นใหม่ นักเรียนระดับประถมเริ่มพกพาอุปกรณ์แบบนี้ เพราะมีราคาไม่กี่พันบาท ใช้งานง่าย หลังถ่ายภาพแล้วสามารถเลือกภาพถ่ายพิมพ์ลงกระดาษ หรือเขียนลงแผ่นวีซีดี จะตัดต่อบางช่วง เปลี่ยนเสียงพูด ซ้อนเสียงเพลง หรือเพิ่มข้อความลงในภาพ มีเครื่องเล่นวีซีดีบางรุ่นอ่านหน่วยความจำที่ใช้ในโทรศัพท์เคลื่อนที่รุ่นใหม่ได้ทันที การได้อะไรมาย่อมเสียอะไรไปเหมือนที่มนุษย์ได้สิ่งที่เคยอยู่ในจินตนาการมาใช้ในโลกแห่งความเป็นจริง แต่ต้องแลกมาด้วยความน่าเชื่อถือที่ลดลงของหลักฐาน หรือสูญเสียความน่าไว้วางใจที่มีต่อพยาน เป็นต้น
การถ่ายภาพ และวีดีโอคลิ๊ปถูกบันทึกได้ง่ายด้วยโทรศัพท์เคลื่อนที่รุ่นใหม่ นักเรียนระดับประถมเริ่มพกพาอุปกรณ์แบบนี้ เพราะมีราคาไม่กี่พันบาท ใช้งานง่าย หลังถ่ายภาพแล้วสามารถเลือกภาพถ่ายพิมพ์ลงกระดาษ หรือเขียนลงแผ่นวีซีดี จะตัดต่อบางช่วง เปลี่ยนเสียงพูด ซ้อนเสียงเพลง หรือเพิ่มข้อความลงในภาพ มีเครื่องเล่นวีซีดีบางรุ่นอ่านหน่วยความจำที่ใช้ในโทรศัพท์เคลื่อนที่รุ่นใหม่ได้ทันที การได้อะไรมาย่อมเสียอะไรไปเหมือนที่มนุษย์ได้สิ่งที่เคยอยู่ในจินตนาการมาใช้ในโลกแห่งความเป็นจริง แต่ต้องแลกมาด้วยความน่าเชื่อถือที่ลดลงของหลักฐาน หรือสูญเสียความน่าไว้วางใจที่มีต่อพยาน เป็นต้น
